Euthanasie

Recent werd het thema “euthanasie” weer helemaal actueel nadat VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten, in een opiniestuk in De Morgen, euthanasie zonder de voorwaarde van ondragelijk lijden steunde naar aanleiding van een uitspraak van radiocoryfee Lutgart Simoens.  (lees Hier het hele artikel)

 

 

(Disclaimer : Ik ben me er zeer van bewust dat dit een zwaar geladen en persoonlijk onderwerp is. Ik wil dan ook graag op voorhand duidelijk maken dat dit artikel mijn persoonlijke mening weergeeft, maar het format van een blogpost mij niet toeliet alle nuances en argumentaties volledig uit te schrijven. Het is absoluut niet de bedoeling van dit artikel om pijn te veroorzaken, dus als dit toch gebeurt is dat bij toeval en wil ik mij hier ook voor verontschuldigen. Het doel van dit artikel is om een publiek debat aan te wakkeren rond een taboe-onderwerp en iedereen aan te zetten zijn/haar mening te geven.) 

De uitspraak?

Het artikel vertelt : Mevrouw Simoens is niet ongeneeslijk ziek, ze geniet van het leven, van haar familie en van klassieke muziek. Ze is niet levensmoe, maar wel levensvoldaan. “Geef mij één reden wat de zin is van ondraaglijk lijden. Er is er geen. Al wat ik wil, is rustig kunnen inslapen, bij mijn volle verstand, pijnloos en voordat ik fysiek of mentaal aftakel. Dat zou ieders goed recht moeten zijn. Ik wil dat de wetgever respecteert dat het ook na een voltooid leven gedaan moet kunnen zijn.” (bron : Het artikel in De Morgen )

 

De wetgeving?

Het artikel vertelt verder : Sinds 2002 hoeven ongeneeslijk zieke mensen niet ondraaglijk te lijden. Ze kunnen zelf bepalen hoe hun leven waardig eindigt. Samen met onze noorderburen hebben we als liberalen en land altijd vooropgelopen in die strijd om vrijheid en zelfbeschikking. De Belgen hebben al die rechten ook omarmd.

Het debat is echter niet afgelopen. Wetgeving moet mee evolueren met de tijd. Zo hebben we enkele jaren geleden na een belangrijk debat euthanasie ook mogelijk gemaakt voor oordeelbekwame minderjarigen. De publieke opinie voelde feilloos aan dat de euthanasiewetgeving voor oordeelkundige minderjarigen precies tot doel heeft om zo weinig mogelijk ‘gebruikt’ te worden.

De gemoedsrust en erkenning van de mogelijkheid om menswaardig te kunnen sterven, volstaan vaak om mensen boven zichzelf te laten uitstijgen. Vorige week nog heeft het parlement de verplichting geschrapt om je wilsverklaring voor euthanasie elke vijf jaar te vernieuwen. Zo plaatsen we de menselijke wil opnieuw boven de ‘Kafka’ van administratieve regelzucht. (Bron : Het artikel in De Morgen )

Mijn mening?

Ik ben zelf veel met euthanasie bezig geweest de voorbije vijf jaar. Eerst voor mezelf, want na mijn ongeluk werd ik wakker en was tot niets meer in staat. Ik denk dat iedereen die plots een zware fysieke beperking krijgt zich op een bepaald moment afvraagt of het leven nog zin heeft. Voor het eerst in mijn leven was sterven door euthanasie “een optie”en zelfs een “plan B”. Later werd die “optie” een “noodplan” en nu blijft euthanasie een soort zekerheid, dat als het misloopt ik niet nodeloos ga moeten leiden.

Jammer genoeg is euthanasie voor mij nu ook een keuze van iemand anders die ik moet leren respecteren en begrijpen. Ik heb dus beide kanten gezien van die controversiële keuze die in België gemaakt kan worden. En zoals je wel kan raden ben ik voor euthanasie bij ondraaglijk lijden maar ik ben ook voor euthanasie zonder die voorwaarde.

 

argumenten?

Er komen best wat argumenten naar boven in een discussie rond euthanasie, maar deze zijn volgens mij de belangrijkste :

  1. zelfbeschikking : Heb je het recht te beslissen over wat er gebeurt met jou lichaam? Hierop zeg ik volmondig : “ja!”. Volgens mij is er niemand die het recht heeft te beslissen wat jij met jouw lichaam doet, tenzij dat recht door jou gegeven is aan iemand anders. Let wel op : het gaat hier over wat jij met jouw lichaam doet en dit is dus geen recht om iemand te dwingen iets met jouw lichaam te doen.

  2. Lijden : De wet stelt ondraaglijk lijden voorop. Volgens mij werd bij het opstellen van de wet geluisterd naar dokters en specialisten, maar niet naar mensen met een doodswens. Dokters mogen volgens de eed van Hippocrates gezonde mensen geen schade toebrengen en de hele opleiding en cultuur zijn hierop gebaseerd wat zorgt dat zij vanuit dit perspectief argumenteren. De voorwaarde dat er dus medisch iets “mis” moet zijn werd daarom toegevoegd zonder er verder bij stil te staan dat ook mensen zonder medische problemen een doodswens kunnen of zelfs “mogen” hebben. Ik vind dit problematisch omwille van het feit dat “ondraaglijk” daarenboven ook nog moet worden geverifieerd door een derde. We weten allemaal dat iedereen andere grenzen heeft, de term “ondraaglijk” is dus per definitie flexibel en we maken hier de weg dus vrij voor misverstanden.

    Persoonlijk begrijp ik die limitatie tot “medisch vastgesteld lijden” dus ook niet. Iemand die euthanasie aanvraagt wil gewoon dood, dus waarom stellen we een effectieve doodswens niet voorop als objectievere grens bijvoorbeeld? 

  3. Limieten : Uiteraard moeten er limieten zijn en moet de wet zo worden geschreven dat er zo weinig mogelijk gebruik van wordt gemaakt en we zo zeker mogelijk zijn dat dit een weldoordachte beslissing is. De vraag waar wel rond wordt gediscussieerd is waar die limieten juist moeten worden gelegd. Door de voorwaarde van “medisch vastgesteld lijden” aan euthanasie te koppelen sluiten we niet alleen direct bijna iedereen uit maar wordt de limiet ook gekoppeld aan een interpreteerbaar begrip, namelijk “ondraaglijk”. Er van uitgaande dat de wet sowieso opgesteld wordt met het oog hem zo weinig mogelijk toe te passen (door het gebruik van “reflectie-termijnen”, gesprekken met psychologen, etc… ) , en er vanuit gaande dat iedereen een (grond)recht op zelfbeschikking heeft lijkt het mij bijna vanzelfsprekend een leeftijdslimiet van 18 jaar in te stellen, met uitzonderingen voor minderjarigen zoals die er nu al zijn.

 

Wat dan wel?

Mijn persoonlijke indruk is dat heel veel mensen een ouder of grootouder hebben gehad met een doodswens of  die in een situatie moeten blijven leven waarvan zij op voorhand al lang hadden aangegeven dat ze nog liever euthanasie plegen dan zo te moeten leven.

Ook zij die een dierbare hebben verloren door zelfmoord zullen vaak beamen dat euthanasie voor alle partijen een veel betere optie was geweest. En ikzelf had de ervaring dat euthanasie als “optie” hebben mijn zelfmoordgedachten onderdrukte en me ademruimte gaf omdat ik zo altijd een “noodoplossing” achter de hand had.

Daarom wil ik hier pleiten voor het toegankelijk maken van de euthanasie- procedure voor iedereen met een doodswens en iedereen met zelfmoordgedachten. Op deze manier voorkomen we zelfmoord én kunnen personen met zelfmoordgedachten sneller en gerichter worden geïdentificeerd en geholpen.

Door de euthanasieprocedure toegankelijk te maken voor iedereen met een doodswens zullen zeer veel families eindelijk op een menswaardige manier afscheid kunnen nemen, zullen oudere mensen niet nodeloos moeten blijven leven en krijgt iedereen (eindelijk) zijn volwaardig recht op zelfbeschikking.

 

Steven Claeys

 

 

Ben jij het eens met Steven? Wat zijn jouw argumenten? 


Informeer en inspireer anderen en vertel jouw verhaal via info@rolmodel.be!

Mijn survivaltips – Tip 3

Ik heb mijn verhaal ondertussen honderden keren verteld en telkens weer krijg ik dezelfde vraag : “Wat is je geheim?” Ik vertel dan altijd eerlijk dat ik geen superman ben en ook mijn donkere momenten heb. Het meeste schrijf ik dan ook toe aan de geweldige steun die ik krijg van iedereen : familie, vrienden, hulpverleners en volslagen vreemden.


Het enige dat ik daarna nog mee kan geven zijn (volgens mij) mijn vijf beste tips :

Tip 1 : Geef jezelf over aan de wetenschap en ga uit van het ergste.
Tip 2 : Vergeet het verleden en kijk naar de toekomst

Tip 3 :
Bepaal je grens en exit strategie

Stel dat je mijn vorige raad tot in de puntjes opvolgt. Je revalideert hard, laat de experts doen met je lichaam wat moet en probeert zo weinig mogelijk terug te kijken terwijl je je vooral focust op de toekomst. Toch zie je het helemaal niet zitten en sterf je nog liever dan verder door het leven te moeten gaan met wat jou is overkomen. Wat dan?

Gebruik dan mijn derde tip : Bepaal je eigen grens en bepaal ook een exit strategie!

Het klinkt misschien hard, maar ik heb het al een paar keer tegen mensen durven zeggen : “Zou je misschien liever sterven? Want dat kan.”

Zelfmoord en euthanasie zijn enorme taboeonderwerpen. Toch vind ik dat er zeer open moet kunnen worden over gepraat, zeker in situaties die serieus genoeg zijn. Blijvende fysieke en/of mentale veranderingen hebben een enorme impact op de persoon in kwestie, maar ook op zijn omgeving. Daarom vind ik gesprekken over zelfmoord en euthanasie wel degelijk gepast in deze gevallen.

Laten we er geen doekjes om winden, heel veel mensen die plots beperkt geraken of sterk achteruitgaan met hun gezondheid overwegen of de pijn, het verdriet en het verlies eigenlijk wel draagbaar zijn en of ze er niet beter een punt achter zouden zetten. Het feit dat in de moderne geneeskunde nog steeds zeer weinig aandacht wordt besteed aan de psychologische toestand van patiënten helpt natuurlijk niet dit taboe te doorbreken.

vertrouwenspersoon


Daarom, bepaal je grenzen. Wat kan ik aan, wil ik verdragen en waar trek ik voor mezelf de lijn? Wat beschouw ik voor mezelf als een menswaardig bestaan met voldoende levenskwaliteit? Laat je in je zoektocht naar deze vragen begeleiden door een vertrouwenspersoon. Dit kan een psycholoog zijn of een dokter maar evengoed een vriend of familielid. Zij zullen je helpen realistische grenzen te bepalen en later ook helpen die grenzen te bereiken of te verleggen.

Als je een antwoord hebt op deze vragen kan je voor jezelf ook bepalen wat je gaat doen als je die grenzen niet haalt. Dit wordt dan jouw exit strategie. Mijn ervaring met zelfmoordgedachten leerde mij dat wanneer ik mijn exit strategie had bepaald (legale euthanasie in mijn geval) het voelde alsof er een last van mijn schouders viel en ik nu altijd een kaart achter de hand heb moest het me echt allemaal teveel worden.



Zo, dit was mijn derde tip. Wat vinden jullie van deze tip? Hebben jullie een betere? Laat het me weten in een reactie hieronder!

Recht op een waardig einde

Toen Kristien de blog van Sien over euthanasie las, moest ze meteen denken aan haar patiënten. Kristien werkt namelijk met mensen met depressie en/of angststoornis eventueel in comorbiditeit met ASS. Het psychische lijden van deze mensen kan soms zo groot zijn dat zij ook een euthanasieprocedure starten. En er zijn twee verhalen rond euthanasie die Kristien enorm hebben aangegrepen: dat van Jef en dat van Roseanne.

 

Het verhaal van Jef

Jef (dit is niet zijn echte naam, nvdr) was een jongeman die graag euthanasie wilde want hij kon het leven niet goed verdragen. Er gebeurde te veel, hij wist niet goed hoe om te gaan met al die prikkels. Gezien zijn jonge leeftijd – hij was nog maar net volwassen te noemen – weigerden veel artsen hierin mee te gaan. Er werd voorgesteld eerst nog eens in therapie te gaan gedurende enkele maanden en als dat niet had geholpen dan zouden ze her-evalueren en de euthanasievraag misschien goedkeuren.

Jef was hier al een dikke 3 jaar mee bezig, als ik het me goed herinner. Hij was het dus beu, hij voelde zich onbegrepen en had het gevoel dat niemand wilde geloven dat zijn psychisch lijden zo zwaar was. Niemand kon snappen dat zo’n jonge man geen zin meer zou hebben in het leven. Fysiek was hij toch in orde? Psychisch had hij énorme moeite, maar niks dat enkele therapieën niet zouden kunnen verhelpen, toch?

Uiteindelijk koos Jef ervoor suicide te plegen. Hij was echt ten einde raad. Dus in plaats van een comfortabel levenseinde besloot hij het heft in eigen handen te nemen en zijn leven te eindigen op een veel minder aangename manier.

Voor mij rijst dan de vraag: wie zijn wij om te bepalen of iemand wel of niet over zijn of haar levenseinde mag beslissen? Was er geen mooiere, rustigere, makkelijkere manier geweest om zijn euthanasiewens serieus te nemen, en dan vooral zijn lijden serieus te nemen?

Het verhaal van Roseanne

Daar tegenover staat het verhaal van Roseanne (dit is niet haar echte naam, nvdr) die met dezelfde aanmelding binnenkwam. Wij wilden dit ook niet geloven, of er toch nog alles aan doen om dit tegen te gaan. Na een therapieperiode was ze uitbehandeld verklaard dus werd haar euthanasievraag goedgekeurd. Maar voor ze haar leven eindigde, wilde ze nog graag een reis maken. En wij bleven ondertussen hopen. Na de reis, waar ze vreugde had gevoeld, en het door feit dat we haar niet hadden opgegeven, besefte Roseanne dat ze toch nog kon genieten van het leven, dat er steun was, en hierdoor trok ze haar vraag terug in.

Jef vs Roseanne

Het is gek hoe beide verhalen klinken als ‘hetzelfde’ psychisch lijden, maar dit absoluut niet over dezelfde kam geschoren kan worden. Wat voor de één onomkeerbaar ondraaglijk leiden is, kan voor de ander nog veranderen in nieuwe levenslust.

Waar we het voor de één misschien sneller hadden moeten laten gebeuren zodat een waardig afscheid kon plaatsvinden, is het voor de ander net belangrijk om het nooit op te geven. Het is een moeilijke discussie omdat elk mens verschilt, andere zaken nodig heeft, andere noden.

Wil je meer weten over euthanasie? Lees dan zeker de blog van Sien over de mogelijkheden tot een waardig levenseinde. Zit je met zelfmoordgedachten? Je bent niet alleen! Bel naar 1813 of surf naar zelfmoord1813.be.

Euthanasie

Zoals eerder tussen de lijnen aan bod kwam in haar blog over haar bucket list en het interview dat daarop volgde, is Sien al een aantal jaren bewust aan het nadenken over haar dood. Gek misschien voor een jonge, optimistische vrouw van 29, maar ook weer niet, gezien haar gezondheidsproblemen. Na de nodige tijd voor het vormen van haar eigen opinie en het maken van haar eigen keuzes, is ze nu klaar om deze blog te schrijven.

 

‘Negatieve wilsbeschikking’

Alles begon kort na de misgelopen operaties aan mijn longen in 2014. Plots werd ik quasi volledig afhankelijk van de hulp van anderen, van een rolstoel, van zuurstof,… en nog ging mijn gezondheid pijlsnel achteruit. Voor het eerst werd gepraat over de mogelijkheid dat ik het niet zou halen, dat ik de volgende aanval of infectie niet zou overleven. Met mijn familie en artsen stelde ik toen een ‘negatieve wilsbeschikking’ op: een document waarin ik aangeef welke behandelingen ik NIET meer wil – vandaar het woord ‘negatief’ (wat recent vaak weggelaten wordt vanwege de pessimistische bijklank). In het ziekenhuis wordt dit vaak in een DNR-code gegoten, omdat vele wilsverklaringen de vraag bevatten om de persoon in kwestie niet meer te reanimeren (‘Do Not Resuscitate’).

Concreet download je het juiste document op leif.be, dat je samen met je arts en 2 getuigen bespreekt en ondertekent, best in verschillende exemplaren die je bijvoorbeeld bij de huisarts, thuis en bij je getuigen neerlegt.

‘Euthanasie’

Met opzet zet ik dit tussentiteltje ook tussen haakjes, omdat in het dagelijks taalgebruik vaak verschillende zaken door elkaar gehaald worden. Euthanasie is een procedure waarbij je als patiënt die ondraaglijk lijdt en waarvoor de behandelmogelijkheden uitgeput zijn, een bewuste en weloverwogen herhaaldelijke vraag stelt om door een arts uit je lijden verlost te worden. Daarvoor moet overtuigend aangetoond kunnen worden dat je lijdt, dat je alle behandelingen hebt geprobeerd, dat je toerekeningsvatbaar bent, en dat je hierover goed hebt nagedacht. Dit wordt door minstens 2 onafhankelijke artsen (dus los van je behandelende artsen) onderzocht. Indien je aanvraag goedgekeurd is, krijg je een verplichte bedenktijd van 1 maand. Op elk moment kan je je bedenken of het tijdstip van de euthanasie uitstellen.

Daarnaast bestaat in Belgie ook een procedure waarin je je wens kan uiten om niet in leven gehouden te worden wanneer je in een onomkeerbare coma bent belandt (zo bespaar je je familie die moeilijke keuze).

Tot slot bestaat er ook zogenaamde palliatieve sedatie. Dit betekent dat je, wanneer je terminaal ziek bent, alle behandelingen stopt en enkel comfortbehandeling wordt geboden. Vaak betekent dit in de praktijk het ophogen van de morfine tot de persoon in kwestie in een diepe coma raakt en uiteindelijk op natuurlijke wijze overlijdt. Voor alle details over de benodigde papieren, extra info over het wettelijk kader enzovoort, verwijs ik graag naar de uitstekende website leif.be.

Persoonlijke keuze

Ik heb gekozen voor euthanasie. Dat is een weloverwogen, bewuste keuze waarover ik lang heb nagedacht. Vele gesprekken met familie, vrienden, mijn huisarts en de onafhankelijke artsen zijn aan die keuze voorafgegaan. Concreet betekent dit voor mij dat mijn aanvraag goedgekeurd is en dat wanneer mijn ziekte zo’n wending neemt waardoor ik vind dat alle levenskwaliteit is verdwenen, ik er zelf voor kan kiezen om op een waardige manier afscheid te nemen en uit het leven te stappen.

Dit was geen makkelijke keuze, noch voor mij, noch voor mijn omgeving. Als rasechte levensgenieter hoop ik bovendien heel erg dat dat moment zo lang mogelijk uitgesteld kan worden, maar eveneens ben ik erg opgelucht en heb ik meer innerlijke rust nu ik weet dat ik niet nodeloos lang zal moeten lijden als mijn tijd gekomen is.

Maatschappelijk debat

In het maatschappelijk debat rond euthanasie erger ik me aan 3 zaken.

Ten eerste het door elkaar halen van de verschillende mogelijke keuzes die je kan maken rond je levenseinde (wilsbeschikking, palliatieve sedatie, euthanasie, levenseinde bij onomkeerbare coma, …) en die over dezelfde kam scheren.

Ten tweede de zwart-witte ‘voor-of-tegen-politiek’ die dergelijke ethische vragen onrecht aandoet. Eens je er middenin terecht komt, besef je echt dat het veel complexer is dan een snelle ja of neen.

En ten derde het taboe dat erover blijft hangen, zeker als het om het eigen levenseinde of dat van je geliefden gaat. Waarom is het zo makkelijk om te zeggen “ik ben voor” of “ik ben tegen” totdat het dichtbij komt? Willen we niet allemaal dat de laatste wensen van onze geliefden vervuld worden en ze waardig kunnen sterven? Dan moeten we erover praten! We moeten sensibiliseren, mensen op de hoogte brengen van het wettelijk kader en de verschillende mogelijke keuzes, praten met onze geliefden over wat zij willen wanneer ze bijvoorbeeld in een onomkeerbare coma verzeilen en wat we willen dat met ons gebeurt, praten over euthanasie en je standpunt daarover zodat het gesprek makkelijker wordt als je ooit echt voor die keuze komt te staan…

Hiervoor wil ik op de barricade staan, hierover praten en mensen sensibiliseren staat zelfs op mijn bucket list, zo nauw ligt het me aan het hart! Denken jij wel eens na over de dood, over je eigen dood? Ken je de mogelijkheden tot eigen keuze in ons land? Welk standpunt neem je hierover zelf in? Voer mee het debat via een reactie hieronder of op de community van onze rolmodel Facebookpagina!

Het zit ‘maar’ Tussen de oren

De moedige getuigenissen die mijn medebloggers (o.a. CharlotteKristienSarahSteven) hiervoor deden over hun moeilijke periodes zette mij aan om deze persoonlijke blog te schrijven.

Want enkele weken terug zag ik een filmpje passeren op Facebook :

 

Aanklacht

Eigenlijk is deze blog een aanklacht. Een aanklacht tegen het eindeloze taboe dat op psychische problemen ligt, maar vooral tegen de vooroordelen en de oneerlijke behandelingen die mensen met een etiket “psychisch-probleem” op hun voorhoofd moeten ondergaan.

De moeilijkheid ligt hem volgens mij voor een groot stuk bij de onzichtbaarheid van de meeste psychische problemen. Niet iedereen beantwoordt immers aan het stereotype van de met hangende schouders door de gang slufferende man of vrouw die nauwelijks aanspreekbaar is en wacht op de volgende medicatieronde of koffiepauze in het ziekenhuis. Vele mensen met psychische problemen lopen net als iedereen in de supermarkt of oefenen in goede periodes een job uit. Sommige psychische problemen zijn tijdelijk (en misschien daarom nog moeilijker te begrijpen voor de omgeving).

Anderzijds brengt zichtbaarheid ook weer problemen met zich mee (Bv. Littekens door zelfverminking, extreem mager zijn, …). Mensen worden scheef bekeken of worden er zelfs op aangesproken.

Persoonlijke getuigenis

Mijn verhaal wordt hier pas persoonlijk. Graag wil ik namelijk een getuigenis brengen over mijn zus (uiteraard met haar goedkeuren, want ik vind dit heel dapper!). Haar psychische kwetsbaarheid was reeds zichtbaar als kind/puber: ze was extreem angstig, perfectionistisch, beïnvloedbaar, met perioden erg depressief of anorectisch en extreem aanhankelijk (of moet ik zeggen ‘afhankelijk’). Anderzijds was ze een kind met vele talenten: ze deed het uitstekend op school, was erg sportief en muzikaal, erg empathisch en zorgend en overgoot dat alles met een goede portie humor. Voor de buitenwereld leek er vaak niets aan de hand.

Pas toen mijn zus de middelbare school verliet, werd de ernst van haar problemen echt duidelijk. Ze kon maar niet loskomen van ons, volwassen worden was niets voor haar. Haar angstaanvallen en depressie werden zo zorgwekkend dat de ene opname na de andere volgende in verschillende psychiatrische ziekenhuizen. Ze begon zichzelf ernstig te verminken en ondernam meerdere zelfmoordpogingen. Telkens als de telefoon rinkelde stond bij ons het hart even stil: ‘toch niets met zus?!’.

Ook voor ons als familie volgde een moeilijk aanvaardingsproces: ‘Waarom kwam dit meisje met zoveel talenten niet tot een gelukkig leven?’. Pas later kwam aan het licht dat ze meerdere traumatische ervaringen had ondergaan die ze al die jaren voor zichzelf had gehouden. De combinatie met haar waarschijnlijk aangeboren kwetsbaarheid maakt het haar nu erg moeilijk. Momenteel gaat het met ups en downs, soms thuis, soms in het ziekenhuis. Als gezin hebben we dit een plaats kunnen geven en natuurlijk zie ik haar doodgraag: ze is en blijft m’n zusje.

hugging sisters generic pic

De aanklacht die ik wil maken ligt hem in het volgende: je kan je nauwelijks inbeelden hoe vaak ik de reactie al heb gekregen: ‘ze ziet er nochtans goed uit’ of ‘het zou moeten de mijne zijn, ik zou veel strenger zijn!’ … Ik wijt dit dan maar aan onwetendheid en trek het me niet aan, maar ook binnen de gezondheidszorg (ja, zelfs de psychiatrische!) zijn de reacties soms walgelijk.

Zo herinner ik me dat mijn zus na een overdosis en het leegpompen van haar maag klaagde dat ze zich niet goed voelde en dat de spoedverpleegkundige gewoon antwoordde met: ‘dat had je dan maar niet moeten doen’. Nadat ze bij een ontsnappingspoging van het dak sprong en daarbij een ruggenwervel en haar staartbeen brak, duurde het weken alvorens haar pijnklachten ernstig genomen werden en ze naar het ziekenhuis kon om foto’s te laten nemen en pijnstillers te krijgen. Zo ook met klachten van tandpijn, waarna bleek dat ze een ernstig abces had ontwikkeld.

Waarom? Waarom wordt bij mensen met psychische problemen zo vaak gedacht dat het allemaal hun eigen fout is, een kwestie van ‘niet willen’ of ‘niet hard genoeg zijn om het leven aan te kunnen’? Waarom worden hun fysieke klachten niet ernstig genomen?

Mijn zus liet een paar maanden terug haar hele onderarm betattooeren zodat haar littekens nog nauwelijks zichtbaar zijn. Sindsdien zijn vele afkeurende blikken veranderd naar nieuwsgierige vragen of complimenten. Nochtans nog steeds hetzelfde meisje, niet?

 

Hebben jullie ook voorbeelden van vooroordelen? Van foute reacties tov mensen met psychische problemen? Of herkennen jullie ze bij jezelf? Heb je zelf psychische problemen en te maken gehad met onbegrip?

Schrijf het allemaal in een reactie hieronder en deel jullie meningen hierover met mij en mijn zus!